Thoạt đầu, các buôn làng lập danh sách các em có hoàn cảnh khó khăn do cha hoặc mẹ chết, hoặc bị bệnh tật, mất sức lao động… ở Lộc Tân, Pleikly, Pleichuet và Ayunpa. Rồi từ từ lan ra các làng lân cận: Krôngpa, Phú Thiện, Phú Quang, Iale, Ialy, …

Ở Lâm Đồng, từ Phú Sơn lan ra R’Lơm, R’Teng, Xoan, Ryongsre, Đạ Rkôh, Đanung, …

VẠN SỰ KHỞI ĐẦU NAN : Đưa được nhiều trẻ đến trường, không có nghĩa là xong việc. Việt Tộc muốn nâng cao trình độ các em. Thế nhưng, công việc này không dễ dàng chút nào : có một số em đã bỏ học nửa chừng. Lý do: có em vì ham chơi hơn ham học; có em vì hoàn cảnh gia đình túng thiếu phải bỏ học, phụ giúp cha mẹ đi chăn bò, lượm phân… có em học không nổi, không tiếp thu được bài học nên chán nản bỏ cuộc (hs cấp 2). Công bằng mà nói: Học chung với người Kinh, các em Dân tộc gặp nhiều khó khăn như bị Thầy Cô phân biệt đối xử, bạn bè khinh thường; Tiếng Việt không phải là tiếng mẹ đẻ, nên các em không hiểu hết những gì thầy cô giảng, mà các em còn nhút nhát không dám hỏi.

Kết quả sơ khởi: Sau 3 năm trợ giúp, kết quả vẫn là con số 0. Các linh mục, đặc biệt là các linh mục ở vùng truyền giáo, lúc nào cũng bận rộn với những việc mục vụ… Giờ đâu mà chăm sóc đến việc học các em. Còn Phụ Huynh thì sao ? Đa số không cho việc học là cần thiết và quan trọng: Học cũng được, không học cũng được. Một số khác cho rằng đi học mất ngày giờ, vì không có người làm việc nhà. Thế nên, một số em học lơ là lấy có, kết quả không mấy khả quan: chỉ đạt Trung bình hay yếu.

Thực tế có em sau 3 năm vẫn chưa biết đọc, biết viết, nhưng vì thành tích, Thầy Cô vẫn cho em lên lớp đều đều… để lấy tiếng: “DẠY TỐT, HỌC TỐT”.

Sau mấy năm kết quả không mấy khả quan, Việt tộc quyết định thay đổi đường hướng là chỉ giúp Học bổng cho những em chịu khó đi học: Ai đi học thì giúp, ai không học thì thôi. Điều này làm cho một số Phụ Huynh không hài lòng, vì con em họ bị gạt ra ngoài. Điều này có nghĩa: Việt tộc không nhằm trợ giúp Kinh tế, mà là hỗ trợ phương tiện để con em họ đi học, có thêm được kiến thức. Và họ cũng cần phải thay đổi não trạng là “Việt tộc không giúp cho tất cả mọi người, mà chỉ giúp cho một số người thỏa theo những yêu cầu của Hội”.

CỘNG TÁC VIÊN : Nhờ có Học bổng của Việt Tộc, các em được cắp sách đến trường. Về nhà các em được các “Ako khul”(1) đôn đốc, theo dõi việc học. Trong tuần các em quy tụ lại chung với nhau 2, 3 lần để ôn bài vở. Chính nhờ các buổi học theo nhóm này, các em đã khá hơn. Việt Tộc đã gọi các Ako khul là CỘNG TÁC VIÊN của mình. Hiên nay số Cộng Tác Viên đã lên đến khoảng 150 người, trong đó có nhiều bạn trẻ tiếp nối công việc của cha anh mình, hoặc các anh chị sinh viên đã ra trường, nay quay về giúp lại buôn làng.

VAI TRÒ CỦA CÁC NỮ TU : 4 vùng thời ban sơ đều do các linh mục đảm trách, nhưng các linh mục – đặc biệt là các linh mục ở vùng truyền giáo – bận bịu với biết bao công việc mục vụ, các ngài không thể cáng đáng việc chăm sóc, đôn đốc việc học tập. Do đó công việc tỉ mỉ này được giao lại cho các Sơ đảm trách.

LẤY BẢNG ĐIỂM : Song song với việc tổ chức ‘học theo nhóm’, Việt Tộc đẩy mạnh chương trình của mình bằng cách bắt đầu cho lấy bảng điểm để những người phụ trách theo dõi sức học các em và có biện pháp giúp đỡ khi cần. Các em lười học, bỏ học… Việt Tộc không trợ giúp nữa. Các em ‘học yếu’ được Việt Tộc gia hạn thêm một năm nữa để xem kết quả có gì tiến triển hơn không, bằng không sẽ cắt.

MÔ HÌNH “NHÀ NỘI TRÚ” : Một số buôn làng, các gia đình sinh sống rải rác, khó cho việc các em quy tụ học theo nhóm; hoặc một số nơi khác, do thiếu Cộng tác viên hướng dẫn, nên kết quả việc học tập không cao…

Ở nhà nội trú, do điều kiện sống chung với nhau, các em có nhiều thời gian học tập, sinh hoạt, ôn bài vở… đặc biệt các em còn được các Thầy Cô luôn có mặt để giảng giải các bài tập khó, hay giúp lấy lại kiến thức cho những em mất căn bản. Mô hình “Nhà Nội Trú” đã đem lại nhiều kết quả rất đáng biểu dương, như : nhà nội trú ở Mang Yang, nhà nội trú Duy Tân ở Pleiku, nhà nội trú Pleichuet…

Bên Lâm Đồng có nhà nội trú Phú Sơn, Đinh Văn, Dampao, Thạnh Mỹ…

Ghi chú: (1) : Ako khul (Jrai), Yao Phu (Bahnar) : Ban Chức việc.

Có mặt trên quê hương Việt Nam từ năm 1998, Việt Tộc đã góp phần không nhỏ cho việc phát triển dân trí đồng bào Sắc tộc ở Tây nguyên và Cao nguyên Nam phần.

KẾT QUẢ VỀ HỌC VẤN: Việt Tộc giúp học bổng cho các em bậc Tiểu Học, Trung Học Cơ Sở và Phổ Thông Trung Học. Thêm vào đó, là các Nhà Trẻ & Mẫu Giáo. Ngoài ra, sau khi học xong Trung Học, các em tiếp bước lên bậc Đại Học với các Trường Đại Học chánh quy, Cao Đẳng hay Trung Cấp.

Việt Tộc rất quan tâm đến 2 lãnh vực Sư Phạm và Y Tế. Nhiều sinh viên đã chọn học các ngành nghề này và năm 2013 là năm đầu tiên mà Việt Tộc gặt hái được thành quả sau nhiều năm mong đợi. Hiện nay với hơn 3.300 học sinh và 350 sinh viên mà Việt Tộc đang giúp học bổng, mỗi năm có khoảng từ 40 – 45 sinh viên tốt nghiệp ra trường.

Các sinh viên Sư Phạm Mầm Non, Tiểu Học và Trung Học lần lượt tốt nghiệp. Các Y tá, Dược tá cũng được cấp bằng mỗi năm, và có ai tin rằng người Dân tộc cũng đậu được bằng Bác sĩ Y Khoa như ai. Họ đã tốt nghiệp Bác Sĩ đa khoa tại trường Đại Học Y Dược TP.HCM như Bs Ganh Siu (Ayunpa), Bs K’Du Nét (Di Linh – Lâm Đồng) , hay Rô H’Miên (Ayunpa) Điều Dưỡng, và Bs Ka Hưm (Lâm Đồng) sẽ ra trường tháng 10 năm nay.

Những tên tuổi như: Helena Siu H’Nhi (tốt nghiệp âm nhạc chuyên ngành T’rưng), Touneh My Nhon (cử nhân ngành Hóa Học), K’ Dip, K’ Xuyên (cử nhân ngành Thực vật học), K’Sĩ (Kỹ sư Công nghệ Ôtô), Khiu (Kỹ sư Xây Dựng), Nay Pôn (Kỹ sư Tin Học), Mưng (Sư Phạm Tiểu Học), Ngoc Xjteen (Giáo dục Mầm Non), Anna Lucya (Sư Phạm Tiểu Học), v.v… và v.v… đã làm rạng danh Việt Tộc, nêu gương sáng cho đàn em bước theo. Đức Cha Micae mỗi lần ghé thăm… cũng đều nhắc nhở, động viên các em phải siêng năng học hành: “Đất đai ruộng vườn có ngày mất, Tiền bạc có ngày hết, nhưng CÁI CHỮ luôn đi với mình… mình chết mới hết. Nhưng trước khi chết cũng còn nói được một câu với kẻ cướp đất, cướp nhà của mình…”.